PHẨM “SIÊU THẮNG”
Cuối quyển 417 đến đầu quyển 418, Hội thứ II.
(Tương đương phẩm “Khen Đại Thừa”, phần sau Q.56 - 61,
Hội thứ I, ĐBN)
Tóm
lược:
Lúc bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện thưa:
- Bạch Thế Tôn! Nói Đại thừa, Đại thừa là vượt hơn tất cả
trời, người, A tu la v.v... là tối tôn, tối thắng, tối thượng, tối diệu. Đại
thừa như vậy bằng với hư không, cũng như hư không có thể dung nạp khắp vô
lượng, vô số, vô biên hữu tình. Đại thừa cũng vậy, có thể dung nạp vô lượng, vô
số, vô biên hữu tình. Do nhân duyên này nên Đại thừa tức là Nhất thiết trí trí.
Lại như hư không không đến, không đi, không trụ có thể thấy. Đại thừa cũng
không đến, không đi, không trụ có thể thấy… nên gọi là Đại thừa. Lại như khoảng
trước, khoảng sau, khoảng giữa của hư không đều bất khả đắc. Đại thừa cũng vậy,
khoảng trước, khoảng sau, khoảng giữa đều bất khả đắc. Ba đời bình đẳng nên gọi
là Đại thừa?
Phật bảo Thiện Hiện:
- Đúng vậy! Đúng như lời ông nói.
Này Thiện Hiện! Đại thừa của tất cả Bồ tát là: Sáu Ba la mật,
tức là bố thí, tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, Bát Nhã. Đại thừa nghĩa
là pháp không nội cho đến pháp không vô tánh tự tánh. Đại thừa là tất cả Đà la
ni môn, Tam ma địa môn, tức là Kiện hành Tam ma địa cho đến Vô nhiễm trước như
hư không Tam ma địa. Đại thừa của tất cả Bồ tát là bốn niệm trụ cho đến mười
tám pháp Phật bất cộng.
Này Thiện Hiện! Có vô lượng, vô số, vô biên công đức Đại thừa
như vậy, nên biết.
Lại nữa, này Thiện Hiện! Ông nói Đại thừa vượt hơn tất cả
trời, người, A tu la v.v... trong thế gian là tối tôn, tối thắng, tối thượng,
tối diệu. Đúng vậy! Đúng như lời ông nói. Thiện Hiện! Những gì trong thế gian
được gọi là tất cả trời, người, A tu la v.v..., đó chính là Dục, Sắc, Vô sắc
giới.
Này Thiện Hiện! Nếu Dục giới là chơn như chẳng hư dối,
không biến khác, chẳng điên đảo là thật, là chắc như sở hữu tánh, tất cả thường
hằng không biến không đổi, có thật tánh ấy, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng
thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời,
người, A tu la v.v... Nhưng vì cõi Dục là sở chấp, là giả hợp, có dời
động, cho đến tất cả không thường không hằng, có biến có đổi, đều không thật
tánh, nên Đại thừa đây là tôn là thắng là thượng là diệu, vượt hơn tất cả thế
gian trời người, A tu la v.v…
Này Thiện Hiện! Nếu cõi Sắc, Vô sắc là chơn như chẳng
hư dối, không biến khác, chẳng điên đảo là thật, là chắc như sở hữu tánh, tất
cả thường hằng không biến không đổi, có thật tánh ấy, thời Đại thừa đây chẳng
tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian
trời, người, A tu la v.v... Nhưng vì cõi Sắc, Vô sắc là sở chấp, là giả
hợp, có dời động, cho đến tất cả không thường không hằng, có biến có đổi, đều
không thật tánh, nên Đại thừa đây là tôn là thắng là thượng là diệu, vượt hơn
tất cả thế gian trời người, A tu la v.v…
Lại nữa, này Thiện Hiện! Nếu sắc, thọ tưởng, hành, thức
là chơn như chẳng hư dối, không biến khác, chẳng điên đảo là thật là chắc như
sở hữu tánh, tất cả thường hằng không biến không đổi, có thật tánh ấy, thời Đại
thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn
tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v... Nhưng vì ngũ uẩn là sở chấp,
là giả hợp, có dời động, cho đến tất cả không thường không hằng, có biến có
đổi, đều không thật tánh, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là
diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời người, A tu la v.v…
Lại nữa, này Thiện Hiện! Nếu mười hai xứ, mười tám giới
là chơn như chẳng hư dối, không biến khác, chẳng điên đảo là thật, là chắc như
sở hữu tánh, tất cả thường hằng không biến không đổi, có thật tánh ấy, thời Đại
thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn
tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v... Nhưng vì mười hai xứ, mười
tám giới là sở chấp, là giả hợp, có dời động, cho đến tất cả không thường không
hằng, có biến có đổi, đều không thật tánh, nên Đại thừa đây là tôn là thắng là
thượng là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời người, A tu la v.v…
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu pháp giới là thật có, chẳng
phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng
diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v...
Thiện Hiện! Vì pháp giới chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là
tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu
la v.v... Thiện Hiện! Nếu chơn như, thật tế, bất tư nghì giới, an ẩn giới thảy
là thật có, chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng,
chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu
la v.v... Thiện Hiện! Vì chơn như, thật tế, bất tư nghì giới, an ẩn giới thảy
chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng,
là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v...
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu bố thí Ba la mật là thật có, chẳng
phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng
diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la
v.v... Thiện Hiện! Vì bố thí Ba la mật chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên
Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian
trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Nếu tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh
lự, Bát Nhã là thật có, chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng
thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời,
người, A tu la v.v... Thiện Hiện! Vì tịnh giới, an nhẫn, tinh tiến, tĩnh
lự, Bát Nhã chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng,
là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v...
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu nội không là thật có, chẳng
phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng
diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la
v.v... Thiện Hiện! Vì nội không chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại
thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời,
người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Nếu ngoại không, nội ngoại không, không không,
đại không, thắng nghĩa thông, hữu vi không, vô vi không, tất cánh không, vô tế
không, tán vô tán không, bổn tánh không, tự cộng tướng không, nhất thiết pháp
không, bất khả đắc không, vô tánh không, tự tánh không, vô tánh tự tánh không
là thật có, chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng,
chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu
la v.v... Thiện Hiện! Vì ngoại không cho đến vô tánh tự tánh không chẳng thật
có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu,
vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v...
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu 37 pháp trợ đạo cho đến nếu Phật
mười lực là thật có, chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn,
chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian
trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Vì Phật mười lực chẳng thật có, là tánh
phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả
thế gian trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Nếu bốn vô sở úy, bốn vô ngại giải,
đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám pháp Phật bất cộng là thật có, chẳng
phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng
diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la thảy. Thiện
Hiện! Vì bốn vô sở úy cho đến mười tám pháp Phật bất cộng chẳng thật có, là
tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn
tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v… (Q.417,
ĐBN)
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu pháp Chủng tánh là thật có,
chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng,
chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v… Thiện
Hiện! Vì pháp Chủng tánh chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là
tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu
la v.v… Thiện Hiện! Nếu pháp Đệ bát, pháp Dự lưu, pháp Nhất Lai, pháp Bất hoàn,
pháp A la hán, pháp Độc giác, pháp Bồ tát, pháp Như Lai là thật có, chẳng phải
không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng diệu,
chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện!
Vì pháp Đệ bát cho đến pháp Như Lai chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại
thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời,
người, A tu la v.v… (Q.418, ĐBN)
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu bổ đặc già la Chủng tánh là
thật có, chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng
thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la
v.v… Thiện Hiện! Vì bổ đặc già la chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa
đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người,
A tu la v.v… Thiện Hiện! Nếu bổ đặc già la Đệ bát, Dự lưu, Nhất Lai, Bất hoàn,
A la hán, Độc giác, Bồ tát, Như Lai là thật có, chẳng phải không có, thời Đại
thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn
tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Vì bổ đặc già la Đệ bát
cho đến Như Lai chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là
thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v...
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu tất cả thế gian trời, người, A tu
la v.v… là thật có, chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng
thắng, chẳng thượng, chẳng diệu, chẳng năng, vượt hơn tất cả thế gian trời,
người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Vì tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v…
chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng,
là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v…
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Bồ tát từ sơ phát tâm cho đến
ngồi yên tòa Bồ đề vi diệu, trong ấy đã vượt vô lượng các tâm, là thật có
chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng thượng,
chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v… Thiện
Hiện! Vì Bồ tát từ sơ phát tâm cho đến ngồi yên tòa Bồ đề, trong ấy đã vượt vô
lượng các tâm chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là
thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v…
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Kim cương dụ Bồ tát trí là
thật có, chẳng phải không có, thời Đại thừa đây chẳng tôn, chẳng thắng, chẳng
thượng, chẳng diệu, chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la
v.v… Thiện Hiện! Vì Kim cương dụ Bồ tát trí chẳng thật có, là tánh phi
hữu, nên Đại thừa đây là tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế
gian trời, người, A tu la v.v… Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu Kim cương dụ Bồ tát trí
là thật có, chẳng phải chẳng có ấy, thời Bồ tát chẳng nên dùng Kim cương dụ trí
đây đạt tất cả pháp tự tánh đều không, dứt hẳn tất cả tập khí phiền não nối
nhau, chứng được Nhất thiết trí trí; cũng chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian
trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Vì Kim cương dụ Bồ tát trí chẳng thật có,
là tánh phi hữu, nên các Bồ tát dùng Kim cương dụ trí đây đạt tất cả pháp tự
tánh đều không, dứt hẳn tất cả tập khí phiền não, chứng được Nhất thiết trí
trí, cũng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v…
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác,
ba mươi hai tướng đại sĩ, tám mươi tùy hảo để trang nghiêm thân là thật có,
chẳng phải không có, thời uy quang diệu đức các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác
chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Vì
các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, ba mươi hai tướng đại sĩ, tám mươi tùy hảo để
trang nghiêm thân chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên uy quang diệu đức các Như
Lai Ứng Chánh Đẳng Giác vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v…
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác phóng
ra quang minh là thật có, chẳng phải không có, thời các Như Lai Ứng Chánh
Đẳng Giác phóng ra quang minh chẳng năng soi khắp mười phương cõi đều như cát
sông Hằng; cũng chẳng năng vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v…
Thiện Hiện! Vì các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác phóng ra quang minh chẳng thật
có, là tánh phi hữu, nên các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác phóng ra quang minh
đều năng soi khắp mười phương cõi đều như cát sông Hằng; cũng năng vượt hơn tất
cả thế gian trời, người, A tu la v.v…
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác quay
xe pháp là thật có, chẳng phải không có, thời các Như Lai Ứng Chánh Đẳng
Giác đã quay xe pháp chẳng rất thanh tịnh; cũng chẳng phải tất cả thế gian Sa
môn, Ba la môn thảy chẳng thể quay được; cũng chẳng năng vượt hơn tất cả thế
gian trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Vì các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác
đã quay xe pháp chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên các Như Lai Ứng Chánh Đẳng
Giác đã quay xe pháp rất tột thanh tịnh, tất cả thế gian Sa môn, Bà la môn thảy
đều không có ai năng quay xe pháp; cũng năng vượt hơn tất cả thế gian trời,
người, A tu la v.v…
Lại nữa, Thiện Hiện! Nếu các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác sở
hóa chúng sanh(1) là thật có, chẳng phải không có, thời các Như Lai Ứng
Chánh Đẳng Giác đã quay xe pháp chẳng năng khiến các loại hữu tình kia đối cõi
Vô dư y Niết bàn vi diệu mà vào Niết bàn; cũng chẳng năng vượt hơn tất cả thế
gian trời, người, A tu la v.v… Thiện Hiện! Vì các Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác
sở hóa chúng sanh chẳng thật có, là tánh phi hữu, nên các Như Lai Ứng Chánh
Đẳng Giác đã quay xe pháp đều năng khiến các loại hữu tình kia đối cõi Vô dư y
Niết bàn vi diệu mà vào Niết bàn; cũng năng vượt hơn tất cả thế gian trời,
người, A tu la v.v…
Thiện Hiện! Do tất cả nhân duyên như thế nên nói Đại thừa là
tôn, là thắng, là thượng, là diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu
la v.v...
Thích nghĩa:
(1). Sở hóa chúng sanh: 所化,
Phạn: Vinìta. Đối lại: Năng hóa. Chỉ cho đối tượng được giáo hóa. Trong 3 loại
thế gian nêu trong Hoa nghiêm Kinh thám huyền ký quyển 7 thì Trí chính giác thế gian của
Thập Phật là Năng hóa, còn Chúng sanh thế gian thì là sở hóa. (X. Kinh Cầu giải
trong Trung a hàm Q.48; phẩm Thí dụ Kinh Pháp hoa Q.2; Phật địa Kinh luận Q.7;
luận Thi thiết Q.6). - Phật Quang tự điển.
Thay
lời sơ giải:
Chúng tôi không lược giải phẩm này, vì từ trên xuống dưới
nói về thật tướng của Đại thừa so với các pháp do nghĩ tưởng đặt ra đều không
thật có, chỉ thi thiết, tánh phi hữu, vì vậy Đại thừa mới được xem là tôn,
thắng, thượng, diệu, vượt hơn tất cả thế gian trời, người, A tu la v.v... Đọc
tới đây ai cũng hiểu. Nếu có thắc mắc xin Quý vị quay lại phẩm “Khen Đại Thừa”,
phần sau quyển 56 cho đến phần đầu quyển 61, Hội thứ I, ĐBN để ôn lại.
---o0o---