X. PHẨM “TỔNG TRÌ”
Phần cuối
cùng quyển 545 cho đến phần đầu quyển 546,
Hội thứ IV,
TBBN.
Tóm lược:
(Trì tụng và kết quả của việc trì tụng Bát Nhã)
Khi ấy, trời Đế Thích nghĩ: Nếu các
thiện nam, thiện nữ chỉ nghe công đức và danh hiệu của Bát Nhã sâu xa này, phải
biết những người ấy đã từng cúng dường vô lượng Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác,
phát thệ nguyện rộng lớn, gieo trồng nhiều căn lành trong quá khứ, huống gì thọ
trì, đọc tụng, biên chép, tư duy đúng lý, vì người khác giảng giải, hoặc có thể
tùy sức như sự chỉ dạy mà tu hành. Nên biết người này trong quá khứ đã ở chỗ vô
lượng Phật, gần gũi cúng dường, gieo trồng nhiều căn lành, đã từng nghe Bát nhã
Ba la mật, nghe rồi thọ trì, đọc tụng, suy nghĩ, diễn nói cho người khác, như
sự chỉ dạy mà tu hành. Hoặc có thể hỏi, có thể đáp Kinh này, nhờ phước lực đời
trước nay mới thành tựu như vậy. (Q.545,
TBBN)
Nếu các thiện nam, thiện nữ đã từng
cúng dường vô lượng Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, công đức thuần tịnh thì khi
nghe Bát Nhã sâu xa tâm vị ấy không kinh sợ, chẳng hoảng hốt, chẳng e ngại,
chẳng lo buồn, chẳng hối tiếc, chẳng thối lui, chẳng ngất đi.
Bấy giờ, Thế Tôn biết tâm niệm của
trời Đế Thích liền bảo:
- Đúng vậy! Đúng như ngươi đã nghĩ!
Khi ấy, Xá lợi Tử biết được tâm niệm
của trời Đế Thích liền bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Nếu các thiện nam,
thiện nữ nào nghe Bát Nhã thậm thâm tin hiểu sâu xa, thọ trì, đọc tụng, tư duy
đúng lý, biên chép, thuyết giảng, truyền bá rộng rãi, như sự chỉ dạy mà tu
hành, nên biết người này như các đại Bồ tát ở địa vị Bất thối không khác. Vì
sao? Vì nghĩa lý của Bát Nhã này sâu xa, khó tin khó hiểu. Nếu đời trước tu
hành Bát nhã Ba la mật chẳng lâu, không ở trước Phật thỉnh hỏi và lãnh thọ,
chẳng ở chỗ Phật gieo nhiều căn lành thì làm sao vừa được nghe Bát Nhã sâu xa
có thể tin hiểu ngay được?
Bạch Thế Tôn! Nếu các thiện nam,
thiện nữ nghe thuyết nghĩa lý sâu xa của Bát nhã Ba la mật, tâm chẳng tin hiểu,
lại phỉ báng chê bai, phải biết người này đời trước đã từng phỉ báng chê bai
Bát Nhã. Vì sao? Vì người ngu này căn lành ít ỏi, không có chí nguyện đúng đắn,
gần gũi bạn ác nên khi nghe nghĩa lý sâu xa của Bát nhã Ba la mật, do sức huân
tập từ đời trước, nên chẳng tin chẳng ưa, tâm chẳng thanh tịnh, chẳng nhẫn nại,
chẳng muốn. Vì sao? Vì đời quá khứ, người ngu này chưa từng gần gũi chư Phật Bồ
tát và các Hiền Thánh, chưa từng thỉnh hỏi nghĩa lý sâu xa của Bát nhã Ba la
mật này. (Q.545, TBBN)
Bấy giờ, trời Đế Thích nói với Xá
lợi Tử:
- Nghĩa lý sâu xa của Bát nhã Ba la
mật này rất khó tin hiểu, những người có lòng tin chưa lâu dài muốn tu hành sâu
Bát nhã Ba la mật, nghe thuyết nghĩa lý sâu xa trong ấy không thể tin hiểu,
hoặc sanh hủy báng chưa phải là hiếm có.
Khi ấy, trời Đế Thích lại bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Nay con xin kính lễ
Bát Nhã sâu xa. Nếu con kính lễ Bát Nhã sâu xa tức là kính lễ Nhất thiết trí
trí.
Bấy giờ, Phật bảo trời Đế Thích:
- Đúng vậy! Đúng như lời ngươi nói!
Nếu thường kính lễ Bát Nhã sâu xa tức là kính lễ Nhất thiết trí trí? Vì sao?
Này Kiều thi ca! Vì chư Phật đã chứng Nhất thiết trí trí đều từ Bát nhã Ba la
mật mà sanh ra. Bát Nhã sâu xa lại do Nhất thiết trí trí của chư Phật mà có
được.
Này Kiều thi ca! Các đại Bồ tát nên
hành sâu Bát nhã Ba la mật này, nên trụ Bát Nhã này, nên học Bát Nhã này.
Bấy giờ, trời Đế Thích bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Các đại Bồ tát hành
Bát Nhã sâu xa thế nào thì gọi là trụ
Bát Nhã sâu xa? Hành sâu Bát nhã Ba la mật thế nào gọi là học Bát Nhã sâu xa?
Bấy giờ, Phật bảo trời Đế Thích:
- Hay thay! Chính ông mới có thể
thỉnh hỏi nghĩa lý sâu xa này. Ông nhờ oai lực của Phật mới có thể hỏi Như Lai
Ứng Chánh Đẳng Giác về nghĩa lý sâu xa này.
Này Kiều thi ca! Các đại Bồ tát khi
hành sâu Bát nhã Ba la mật, chẳng trụ
vào sắc, cũng không trụ đây là sắc, đây là học sắc. Chẳng trụ thọ, tưởng,
hành, thức, cũng không trụ đây là thọ, tưởng, hành, thức, đây là học thọ, tưởng,
hành, thức.
Lại nữa, này
Kiều thi ca! Các đại Bồ tát khi hành sâu Bát nhã Ba la mật, nếu đối với sắc
chẳng học, cũng chẳng học đây là sắc, là không trụ sắc. Nếu đối với thọ, tưởng,
hành, thức chẳng học, cũng chẳng học đây là thọ, tưởng, hành, thức, là không
trụ vào thọ, tưởng, hành, thức.
Này Kiều thi ca! Đây gọi là đại Bồ
tát hành sâu Bát nhã Ba la mật, cũng gọi là trụ Bát Nhã, cũng gọi là học Bát
Nhã. (Q.545, TBBN)
Khi ấy, Xá lợi Tử liền bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật
này rất là thâm sâu. Bát nhã Ba la mật này khó có thể so lường. Bát nhã Ba la
mật này khó có thể chấp thủ. Bát nhã Ba la mật này không có hạn lượng?
Bấy giờ, Phật dạy Xá lợi Tử:
- Đúng vậy! Này Xá lợi Tử! Khi hành
sâu Bát nhã Ba la mật, các đại Bồ tát chẳng trụ vào tánh thâm sâu của sắc, cũng
chẳng trụ đây là tánh thâm sâu của sắc, đây gọi là học tánh thâm sâu của sắc.
Chẳng trụ vào tánh thâm sâu của thọ, tưởng, hành, thức, cũng không trụ đây là
tánh thâm sâu của thọ, tưởng, hành, thức, đây gọi là học tánh thâm sâu của thọ,
tưởng, hành, thức.
Lại nữa, này Xá lợi Tử! Khi hành sâu
Bát nhã Ba la mật, các đại Bồ tát chẳng học tánh thâm sâu của sắc, cũng chẳng
học đây là tánh thâm sâu của sắc, đây gọi là không trụ tánh thâm sâu của sắc.
Đối với thọ, tưởng, hành, thức chẳng học tánh thâm sâu của thọ, tưởng, hành,
thức, cũng chẳng học đây là tánh thâm sâu của thọ, tưởng, hành, thức, đây gọi
là không trụ tánh thâm sâu của thọ, tưởng, hành, thức.
Khi ấy, Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật
này rất thâm sâu, khó có thể so lường, khó có thể chấp thủ, không có hạn lượng
khó tin hiểu, chỉ nên thuyết cho các Bồ tát ở địa vị Bất thối kia thôi. Vì sao?
Vì những vị ấy nghe Bát Nhã sâu xa này tâm chẳng hoảng hốt, sợ hãi, nghi ngờ,
rất tin hiểu, không sanh hủy báng.
Trời Đế Thích hỏi cụ thọ Xá lợi Tử:
- Nếu vì các Bồ tát chưa được thọ ký
kia mà thuyết Bát Nhã sâu xa sẽ mắc tội gì?
Xá lợi Tử bảo trời Đế Thích:
- Khi nghe những người kia sẽ hoảng
hốt, sợ hãi, nghi ngờ, chẳng thể tin hiểu, hoặc sanh hủy báng. Do đây gây tạo
làm tăng trưởng nghiệp cảm đọa ác thú, chìm trong ba đường ác, chịu khổ lâu dài
nặng nề, khó chứng quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề. Vì vậy, không nên vì họ
thuyết giảng Bát Nhã sâu xa.
Trời Đế Thích thưa:
- Có trường hợp nào Bồ tát chưa được
thọ ký mà nghe Bát Nhã sâu xa, tâm chẳng sợ hãi, hoảng hốt, nghi ngờ, rất tin
hiểu, chẳng hủy báng không?
Xá lợi Tử đáp:
- Có. Kiều thi ca! Đại Bồ tát này đã
phát tâm quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề lâu rồi, đã tu Bồ tát hạnh lâu,
chẳng bao lâu sẽ được thọ ký đại Bồ đề.
Này Kiều thi ca! Đại Bồ tát nào nghe
Bát Nhã sâu xa, tâm chẳng sợ hãi, hoảng hốt, nghi ngờ, không hủy báng, lại rất
tin hiểu, phải biết đại Bồ tát này đã được thọ ký quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng
Bồ đề. Nếu là người chưa được thọ ký thì bất quá sẽ ở chỗ một đức Phật hoặc hai
đức Phật, nhất định sẽ được thọ ký đại Bồ đề.
Bấy giờ, Phật dạy Xá lợi Tử:
- Đúng vậy! Đúng như lời ngươi nói.
Xá lợi Tử! Đại Bồ tát nào học Đại thừa lâu dài, phát đại nguyện lâu dài, tu
hạnh lớn lâu dài, cúng dường nhiều đức Phật, phụng sự nhiều thiện hữu, căn lành
thành thục; nghe Bát Nhã sâu xa, tâm chẳng sợ hãi, hoảng hốt, nghi ngờ, tâm tin
hiểu sâu xa, thích lắng nghe thọ trì, đọc tụng, cung kính cúng dường, tư duy
đúng lý, thuyết giảng cho người khác, hoặc lại biên chép, như lời dạy mà tu
hành, thường không biếng nhác.
Này Xá lợi Tử! Do nhân duyên đó, nên
dù sanh ở chỗ nào, đại Bồ tát này luôn được gặp Phật, thường nghe Chánh pháp,
cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen. Gặp được Phật nào, đều được Phật
thọ ký, không bỏ qua.
Khi ấy, Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Nay con muốn nói một
vài thí dụ nhỏ, cúi xin Ngài hứa cho.
Phật dạy Xá lợi Tử:
- Tùy ý ngươi cứ nói.
(Tướng báo trước sẽ trở thành Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ
đề)
Khi ấy, Xá lợi Tử thưa:
- Bạch Thế Tôn! Như các thiện nam
thiện nữ trụ Đại thừa này mộng thấy chính mình ngồi tòa Bồ đề nhiệm mầu,
phải biết người này gần chứng quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề. Như vậy, nếu
có các thiện nam thiện nữ được nghe Bát nhã Ba la mật, tâm rất kính tin, thọ
trì, đọc tụng, siêng năng tu học, tư duy đúng lý, biên chép giảng nói, truyền
bá rộng rãi. Phải biết người này học Đại thừa lâu dài, căn lành thành thục,
hoặc đã được thọ ký đại Bồ đề, hoặc gần được thọ ký đại Bồ đề, mau chứng quả vị
Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như có người băng qua đồng nội gặp khúc đường nguy
hiểm dài hàng trăm do tuần, hoặc hai, hoặc ba, hoặc bốn, hoặc năm trăm,
thấy phía trước là thành ấp vương đô, nghĩa là gồm ruộng vườn, cây cối, người
thả trâu v.v... Thấy như vậy liền nghĩ: Thành ấp vương đô cách đây chẳng xa.
Nghĩ như vậy rồi, thân tâm thư thái, chẳng sợ ác thú, giặc cướp đói khát. Những
thiện nam, thiện nữ trụ Bồ tát thừa cũng lại như vậy. Nếu nghe Bát nhã Ba la
mật hết lòng kính tin, thọ trì, đọc tụng, siêng năng tu học, tư duy đúng lý, biên
chép, thuyết giảng, truyền bá rộng rãi. Phải biết người này chẳng bao lâu sẽ
được thọ ký đại Bồ đề, mau chứng quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, không rơi
vào hàng Thanh văn và Độc giác. Vì sao? Vì đã được thấy, nghe, cúng dường, cung
kính Bát Nhã sâu xa là tướng trước (dấu
hiệu báo trước) của Vô thượng Bồ đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như có người muốn xem biển cả, lần lượt đi một
thời gian lâu mà không thấy núi rừng nữa, liền nghĩ: Nay thấy được như vậy chắc
biển cả chẳng còn xa. Vì sao? Vì gần bờ biển mặt đất thấp dần nên không có các
núi rừng. Bấy giờ, tuy người kia chưa thấy biển cả nhưng thấy được cảnh tượng
ấy gần kề nên vui mừng. Các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa cũng lại như
vậy, khi được nghe Bát Nhã sâu xa hết lòng kính tin, thọ trì, đọc tụng, siêng
năng tu học, tư duy đúng lý, biên chép, thuyết giảng, truyền bá rộng rãi. Phải
biết chẳng bao lâu người này sẽ được thọ ký đại Bồ đề, mau chứng quả vị Vô
Thượng Chánh Đẳng Bồ đề. Vì sao? Vì đã được nghe Bát Nhã sâu xa là tướng trước
của quả Vô thượng Bồ đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như lá vàng rơi
rụng, cành nhánh lại trổ ra xanh tươi. Mọi người thấy vậy nghĩ: Chẳng bao lâu, mùa xuân sẽ đến, cây xanh sẽ đơm bông
kết trái. Vì sao? Vì các cây này đã hiện ra tướng của lá hoa quả mới. Những
thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa cũng lại như vậy, khi được nghe Bát Nhã sâu
xa này hết lòng kính tin, thọ trì, đọc tụng, siêng năng tinh tấn tu học, tư duy
đúng lý, biên chép, thuyết giảng, truyền bá rộng rãi. Phải biết chẳng bao lâu
người này sẽ được thọ ký đại Bồ đề, mau chứng quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ
đề.
Bạch Thế Tôn! Ví như người nữ mang thai lâu ngày, thân thể
di chuyển nặng nề, đi đứng không yên, ăn uống ngủ nghỉ đều giảm sút, chẳng
thích nói nhiều, biếng nhác công việc thường ngày, vì chịu khổ đau nên mọi việc
đều trễ nải. Mẹ chồng thấy dáng vẻ như vậy biết ngay người nữ này chẳng
bao lâu sẽ sinh. Các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa cũng lại như vậy, nếu
được nghe Bát Nhã sâu xa này, hết lòng kính tin, thọ trì, đọc tụng, siêng năng
tu học, tư duy đúng lý, biên chép, thuyết giảng, truyền bá rộng rãi. Phải biết
chẳng bao lâu người này sẽ được thọ ký đại Bồ đề, mau chứng quả vị Vô Thượng
Chánh Đẳng Bồ đề, chuyển pháp luân vi diệu, độ vô lượng chúng hữu tình. (Hết Q.545, TBBN)
Bấy giờ, Phật khen Xá lợi Tử:
- Hay thay! Ông đã khéo nói thí dụ
của Bồ tát, phải biết đều nhờ thần lực của Như Lai.
Quyển thứ
546
Bấy giờ, Thiện Hiện bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Hi hữu! Đức Như Lai
Ứng Chánh Đẳng Giác khéo phân tích giảng nói những sự việc của Bồ tát.
Phật dạy:
- Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Vì sao?
Vì các đại Bồ tát muốn đem lại nhiều lợi ích an vui cho chúng sanh. Vì thương
xót chúng sanh trong thế gian và thương tưởng trời, người muốn làm cho họ đạt
được nhiều lợi ích an vui nên cầu chứng quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề. Vì
các hữu tình mà thuyết pháp vô thượng.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
- Các đại Bồ tát thành tựu nhiều
công đức lớn vô biên, vì muốn làm nhiều lợi ích cho các hữu tình mà thực hành
Bát Nhã sâu xa. Đại Bồ tát làm thế nào để tu hành Bát nhã Ba la mật chóng được
viên mãn?
Phật dạy:
- Này Thiện Hiện! Đại Bồ tát nào khi
hành sâu Bát nhã Ba la mật, không thấy
sắc tăng mà hành Bát nhã Ba la mật; không thấy thọ, tưởng, hành, thức tăng
mà hành Bát nhã Ba la mật. Không thấy
sắc giảm mà hành Bát nhã Ba la mật; không thấy thọ, tưởng, hành, thức giảm
mà hành Bát nhã Ba la mật. Không thấy
pháp đúng mà hành Bát nhã Ba la mật, không
thấy phi pháp mà hành Bát nhã Ba la mật. Đại Bồ tát tu hành Bát nhã Ba la
mật như vậy mới mau viên mãn. (Q.546,
TBBN)
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Lời dạy của đức Như
Lai không thể nghĩ bàn?
Phật dạy:
- Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Sắc không thể nghĩ bàn, nên lời dạy của
Như Lai không thể nghĩ bàn. Thọ, tưởng, hành, thức không thể nghĩ bàn, nên lời
dạy của Như Lai không thể nghĩ bàn.
Đại Bồ tát nào thực hành Bát Nhã sâu
xa, mặc dù như thật biết sắc không thể nghĩ bàn, nhưng không sanh tưởng không
thể nghĩ bàn để tu hành Bát nhã Ba la mật. Tuy như thật biết thọ, tưởng, hành,
thức không thể nghĩ bàn, nhưng không sanh vọng tưởng không thể nghĩ bàn để tu
hành Bát nhã Ba la mật. Đại Bồ tát tu hành Bát nhã Ba la mật như vậy mới mau
viên mãn.
Khi ấy, Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Nghĩa lý của Bát Nhã
sâu xa như vậy thì ai có khả năng tin hiểu?
Phật dạy:
- Này Xá lợi Tử! Đại Bồ tát nào từ
lâu đã tu hạnh lớn đối với Bát Nhã sâu xa mới có thể sanh lòng tin hiểu.
Tôn giả Xá lợi Tử bạch Phật:
- Đến mức độ nào mới biết đại Bồ tát
ấy đã tu hạnh lớn lâu dài mà được mang danh hiệu là tu đại hạnh?
Phật dạy Xá lợi Tử:
- Đại Bồ tát nào khi thực hành Bát
Nhã sâu xa mà chẳng phân biệt mười
lực của Như Lai, chẳng phân biệt bốn điều không sợ, chẳng phân biệt mười tám
pháp Phật bất cộng, chẳng phân biệt Nhất thiết trí, chẳng phân biệt Nhất thiết
tướng trí. Vì sao? Vì Như Lai mười lực, bốn điều không sợ, mười tám pháp Phật
bất cộng, Nhất thiết trí, Nhất thiết tướng trí đều không thể nghĩ bàn. Tất cả
pháp cũng không thể nghĩ bàn. (Q. 546,
TBBN)
Này Xá lợi Tử! Nếu đại Bồ tát thực hành như vậy, hoàn toàn không có chỗ hành, đó là
hành Bát Nhã.
Này Xá lợi Tử! Đến mức độ này, nên
biết đại Bồ tát này đã tu hạnh lớn lâu dài nên được gọi danh hiệu là tu đại
hạnh.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Bát nhã Ba la mật
này rất là thâm sâu. Bát nhã Ba la mật này là trân bảo vĩ đại. Bát nhã Ba la
mật này là khối thanh tịnh, như hư không bao la vô cùng thanh tịnh vậy.
Phật dạy:
- Này Thiện Hiện! Đúng vậy!
(Những trở ngại trong việc học tập Bát Nhã)
Thiện Hiện bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Thật hi hữu thay! Bát
nhã Ba la mật này rất thâm sâu nên có sự
trở ngại, nay nên giảng rộng để ngăn ngừa sự trở ngại không xảy xa.
Phật dạy:
- Này Thiện Hiện! Đúng vậy! Nhờ thần
lực của Phật nên không xảy ra những sự trở ngại. Thế nên, các thiện nam thiện
nữ trụ Đại thừa đối với Bát Nhã sâu xa, nếu muốn biên chép, thọ trì, đọc tụng,
tu tập, tư duy, giảng dạy cho người khác thì hãy nên gấp biên chép cho đến giảng nói. Vì sao? Vì Bát Nhã sâu xa có
nhiều những sự trở ngại, chớ để cho sự biên chép cho đến giảng nói chẳng được
rốt ráo.
Thiện Hiện nên biết! Các thiện nam
thiện nữ trụ Đại thừa này nếu muốn biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư
duy, giảng nói Bát Nhã sâu xa rốt ráo trong thời gian một tháng cho đến một
năm, hãy nên siêng năng tinh tấn, chánh niệm biên chép cho đến giảng nói, trải
qua thời gian như vậy phải hoàn tất rốt ráo. Vì sao? Vì Bát Nhã sâu xa là ngọc
thần Đại bảo nên bị nhiều sự trở ngại.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Hi hữu thay! Bát Nhã
sâu xa là viên ngọc thần Đại bảo có nhiều sự trở ngại, nhưng nếu có người biên
chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, giảng nói cho người khác thì ác ma sẽ
làm trở ngại người đó, khiến cho không biên chép cho đến giảng dạy được.
Phật dạy:
- Này Thiện Hiện! Ác ma đối với Bát
Nhã sâu xa này, tuy luôn rình tìm muốn làm cho trở ngại để không biên chép cho
đến giảng nói. Nhưng sức của ác ma không thể làm chướng ngại việc làm của Bồ
tát đó được.
Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Nhờ thần lực của ai
làm cho ác ma kia không thể gây trở ngại việc biên chép của các Bồ tát?
Phật dạy:
- Xá lợi Tử! Nhờ thần lực của Phật làm
cho bọn ác ma kia không thể gây trở ngại những việc biên chép của các Bồ tát.
Này Xá lợi Tử! Đó cũng là thần lực
của chư Phật trong tất cả thế giới mười phương làm cho ác ma không thể gây trở
ngại việc biên chép của các Bồ tát.
Này Xá lợi Tử! Tất cả Như Lai Ứng
Chánh Đẳng Giác đều cùng hộ niệm các Bồ tát hành sâu Bát nhã Ba la mật, làm cho
ác ma kia không thể gây trở ngại. Vì sao? Xá lợi Tử! Vì chư Phật Thế Tôn đều
cùng hộ niệm chúng Bồ tát đã làm nghiệp lành, thực hành Bát Nhã sâu xa, làm cho
ác ma không thể gây trở ngại.
Này Xá lợi Tử! Nếu các Bồ tát nào
đối với Bát Nhã sâu xa biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói,
đáng được mười phương thế giới tất cả đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác hiện đang
thuyết pháp hộ niệm. Nếu được nhờ chư Phật hộ niệm thì ác ma cũng không thể gây
trở ngại.
Này Xá lợi Tử! Nếu có các thiện nam
thiện nữ có lòng tin sâu xa thanh tịnh, đối với Bát Nhã sâu xa biên chép, thọ
trì, đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, phải suy nghĩ: Ta nay biên chép cho
đến giảng nói Bát Nhã sâu xa, đều do thần lực của chư Phật Thế Tôn ở mười
phương thế giới hộ niệm. (Q.546, TBBN)
Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Nếu các thiện nam
thiện nữ trụ Bồ tát thừa đối với Bát Nhã sâu xa biên chép, thọ trì, đọc tụng,
tu tập, tư duy giảng nói, đều là nhờ thần lực của chư Phật Thế Tôn khắp mười
phương từ bi hộ niệm, làm cho người đó hành các nghiệp lành thù thắng, nên ác
ma và quyến thuộc của chúng không thể gây trở ngại.
Khi ấy, Phật dạy Xá lợi Tử!
- Đúng vậy! Đúng như lời ngươi nói!
Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Nếu các thiện nam
thiện nữ trụ Bồ tát thừa đối với Bát Nhã sâu xa, biên chép, thọ trì, đọc tụng,
tu tập, tư duy giảng nói, chư Phật Thế Tôn ở khắp thế giới mười phương đều cùng
nhận biết, vui mừng hộ niệm. Chư Phật Thế Tôn thế giới mười phương thường dùng
Phật nhãn cùng quán, thấy rồi từ bi hộ niệm làm cho sự tu tập của các Bồ tát
sớm được thành tựu.
Phật dạy:
- Này Xá lợi Tử! Đúng vậy! Đúng như
lời ngươi nói. Nếu các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa đối với Bát Nhã sâu
xa, biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, thường được chư
Phật Thế Tôn khắp mười phương tất cả thế giới dùng Phật nhãn quán thấy, biết rõ
và hộ niệm, làm cho các ác ma không thể quấy rối, nên việc hành các nghiệp lành
đều chóng thành tựu.
Này Xá lợi Tử! Các thiện nam thiện
nữ trụ Bồ tát thừa nếu có thể đối với Bát Nhã sâu xa này, biên chép, thọ trì,
đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, nên biết các thiện nam đó đã gần Vô thượng
Bồ đề, các ác ma oán giận không thể làm trở ngại được.
Này Xá lợi Tử! Các thiện nam thiện
nữ trụ Bồ tát thừa nếu có thể biên chép Bát Nhã sâu xa, trang nghiêm nhiều
loại, thọ trì, đọc tụng, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen, người ấy
thường được Phật nhãn Như Lai quán chiếu, nhận biết và hộ niệm. Nhờ nhân duyên
này chắc chắn sẽ đạt được đại tài, đại lợi, đại quả, đại phước báo cho đến sẽ
được bậc Bất thối chuyển, thường không xa lìa chư Phật và Bồ tát, thường nghe
Chánh pháp và chẳng rơi vào cõi ác, được sanh vào chốn trời, người hưởng vui
tuyệt diệu. Vì sao? Xá lợi Tử! Vì Bát Nhã sâu xa làm cho các hữu tình như thật
thông suốt các pháp nghĩa thù thắng, đời này và đời sau phát khởi những việc
lợi ích an vui.
(Phật tiên đoán Phật đạo phát triển như thế nào?)
Xá lợi Tử! Kinh điển tương ưng với
Bát Nhã sâu xa, sau khi Ta nhập Niết bàn đến phương Đông Nam dần dần sẽ được hưng thịnh. Vì phương đó có nhiều
thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh điển tương ưng Bát Nhã
sâu xa, có lòng tin sâu xa và thích biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư
duy giảng nói, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen.
Kinh điển như vậy, sau khi Ta nhập
Niết bàn, từ phương Đông Nam chuyển đến
phương Nam, dần dần được hưng thịnh.
Vì phương ấy có nhiều thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh
điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết lòng tin, muốn biên chép, thọ trì,
đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi
khen.
Kinh điển như vậy, sau khi Ta nhập
Niết bàn, từ phương Nam đến phương Tây Nam dần dần được hưng thịnh.
Vì phương ấy có nhiều thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh
điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết lòng tin, muốn biên chép, thọ trì,
đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi
khen.
Kinh điển như vậy, sau khi Ta nhập
Niết bàn, từ phương Tây Nam đến phương
Tây Bắc, dần dần được hưng thịnh. Vì phương ấy có nhiều thiện nam thiện nữ
trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết
lòng tin, muốn biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, cúng
dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen.
Kinh điển như vậy, sau khi Ta nhập
Niết bàn, từ phương Tây Bắc chuyển đến
phương Bắc, dần dần được hưng thịnh.
Vì phương ấy có nhiều thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh
điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết lòng tin, muốn biên chép, thọ trì,
đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi
khen.
Kinh điển như vậy, sau khi Ta nhập
Niết bàn, lại từ phương Bắc đến phương
Đông Bắc dần dần được hưng thịnh. Vì
phương ấy có nhiều thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh điển
tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết lòng tin, muốn biên chép, thọ trì, đọc
tụng, tu tập, tư duy giảng nói, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen.
Này Xá lợi Tử! Sau khi Ta nhập Niết
bàn, sau đó năm trăm năm, Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa ở phương Đông Bắc làm Phật sự lớn. Vì
sao? Xá lợi Tử! Kinh điển tương ưng Bát Nhã sâu xa, được tất cả Như Lai tôn
trọng, được tất cả Như Lai cùng hộ niệm, làm cho Kinh điển ở phương đó tồn tại
lâu dài không hoại diệt.
Lại Xá Lợi Tử! Chẳng phải pháp Phật
sở đắc Chánh pháp vô thượng Tỳ nại da có tướng diệt mất. Pháp chư Phật sở đắc
Chánh pháp vô thượng Tỳ nại da tức là Kinh điển tương ưng Bát nhã Ba la mật.
Này Xá lợi Tử! Các thiện nam thiện
nữ trụ Bồ tát thừa ở phương Đông Bắc
kia, có thể đối với Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết lòng tin và
thích biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, giảng nói, cúng dường, cung
kính, tôn trọng, ngợi khen. Chư Phật chúng ta thường dùng Phật nhãn quán sát hộ
niệm để cho họ không bị tổn não, hiện tại và vị lai thân tâm an lạc. (Q.546, TBBN)
Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Kinh điển tương ưng
với Bát Nhã sâu xa này khoảng năm trăm
năm sau khi Phật nhập Niết bàn ở phương Đông Bắc có truyền bá rộng rãi
không?
Phật dạy:
- Xá lợi Tử! Đúng vậy! Này Xá lợi
Tử! Sau năm trăm năm Ta nhập Niết bàn, các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa ở
phương Đông Bắc nếu được nghe Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết
lòng tin và thích biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, giảng nói, cúng
dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen. Nên biết người đó từ lâu đã phát tâm
quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, từ lâu đã tu Bồ tát hạnh, cúng dường nhiều
đức Phật, phụng sự nhiều bạn lành, từ lâu đã tu tập nhiều thân giới tâm tuệ,
căn lành đã trồng hoàn toàn thành thục. Nhờ phước lực này nên được nghe Kinh
điển tương ưng Bát Nhã sâu xa, hết lòng tin ưa và có thể biên chép, thọ trì,
đọc tụng, tinh tấn tu học, tư duy đúng lý, khai thị phân biệt cho các hữu tình.
Khi ấy, Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Sau khi Phật nhập
Niết bàn năm trăm năm, lúc Chánh pháp sắp diệt, ở phương Đông Bắc sẽ có bao
nhiêu thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa được nghe Kinh điển tương ưng với Bát
Nhã sâu xa này hết lòng tin và có thể biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư
duy, giảng nói cho người khác, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen?
Phật dạy:
- Xá lợi Tử! Sau khi Ta nhập Niết
bàn năm trăm năm, lúc Chánh pháp sắp diệt, ở phương Đông Bắc tuy có vô lượng
các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa, nhưng ít có người được nghe Kinh điển
tương ưng với Bát Nhã sâu xa hết lòng tin và có thể biên chép, thọ trì, đọc
tụng, tu tập, tư duy, giảng nói cho người khác, cúng dường, cung kính, tôn
trọng, ngợi khen.
Này Xá lợi Tử! Các thiện nam thiện
nữ trụ Bồ tát thừa nghe nói Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này, tâm
không mê muội, không kinh không sợ mà sanh niềm tin sâu xa, thích biên chép,
thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, giảng nói, cúng dường, cung kính, tôn trọng,
ngợi khen. Phải biết người này đã từng gần gũi cúng dường, cung kính, tôn
trọng, ngợi khen vô lượng Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác và các Bồ tát, thỉnh hỏi
nghĩa lý sâu xa Bát nhã Ba la mật.
Này Xá lợi Tử! Đó là các thiện nam
thiện nữ trụ Bồ tát thừa, chẳng bao lâu nhất định sẽ viên mãn đạo Bồ tát, cho
nên được tất cả Như Lai hộ niệm và vô lượng bạn lành giúp đỡ, được ở trong căn
lành thù thắng. Vì muốn đem lại nhiều lợi ích chúng sanh cho nên chóng chứng
quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề.
Vì sao? Xá lợi Tử! Vì Ta thường vì
các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa đó nói pháp tương ưng Nhất thiết trí.
Như Lai ở quá khứ cũng thường vì những người đó nói pháp tương ưng Nhất thiết
trí. Nhờ nhân duyên này, vào đời sau người đó thường được tu tập chánh hạnh
tương ưng với Nhất thiết trí trí, chóng đạt quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề.
Cũng thường vì người khác tương ưng, làm cho họ đạt quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng
Bồ đề. Thân tâm luôn luôn được an định, các ác ma vương và bè lũ của chúng
chẳng thể phá hoại, tâm mong cầu tiến đến quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề,
huống gì những kẻ ưa làm việc ác, hủy báng Bát nhã Ba la mật, làm trở ngại tâm
kia để khỏi tinh tấn cầu đến quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề. Vì sao? Vì
người đó đối với quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề bằng tâm dõng mãnh tinh tấn,
rất kiên trì.
Xá lợi Tử! Các thiện nam thiện nữ
trụ Bồ tát thừa nghe thuyết Bát Nhã sâu xa này tâm được cởi mở, thanh tịnh vui
mừng, cũng có thể an lập vô lượng hữu
tình nơi thiện pháp thù thắng, giúp họ tiến đến quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề.
Vì sao? Xá lợi Tử! Vì các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa đã phát nguyện
rộng lớn với Ta: “Con sẽ an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình, làm cho
họ phát tâm quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, tu Bồ tát hạnh, chỉ bày, khuyến
khích, hướng dẫn, khen ngợi, vui mừng, để họ đạt được quả vị Vô Thượng Chánh
Đẳng Bồ đề, cho đến được thọ ký Bất thối chuyển. Con đối với họ, nguyện sanh
tâm hoan hỷ”.
Vì sao? Xá lợi Tử! Ta quán thấy
người đó đã phát tâm nguyện rộng lớn tương ưng với lời nói. Tương lai, người đó
nhất định có thể an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình, làm cho họ phát
tâm quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, tu Bồ tát hạnh, thị hiện, khuyến khích,
hướng dẫn, khen ngợi, tiến đến quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, cho đến được
thọ ký Bất thối chuyển.
Các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát
thừa này vào thời quá khứ cũng đã ở trước vô lượng Phật phát nguyện rộng lớn:
“Con sẽ an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình, làm cho họ phát tâm quả vị
Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, tu các Bồ tát hạnh, thị hiện, khuyến khích, hướng
dẫn, khen ngợi, để đạt quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, cho đến được thọ ký
Bất thối chuyển”.
Thời quá khứ, đức Như Lai Ứng Chánh
Đẳng Giác cũng sanh tâm tùy hỷ đối với nguyện rộng lớn đó. Vì sao? Xá lợi Tử!
Vì chư Phật quá khứ cũng quán thấy các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát thừa đã
phát tâm nguyện rộng lớn tương ưng với lời nói. Tương lai, người đó nhất định
có thể an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình, làm cho họ phát tâm quả vị
Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, tu Bồ tát hạnh, thị hiện, khuyến khích, hướng dẫn,
khen ngợi, tiến đến quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, cho đến được thọ ký Bất
thối chuyển.
Các thiện nam thiện nữ trụ Bồ tát
thừa này tin hiểu rộng lớn, nguyện sanh vào cõi nước chư Phật ở phương khác,
đều có đức Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đang giảng nói pháp Vô thượng Bát Nhã
sâu xa. Sau khi người đó được nghe pháp vô thượng Bát Nhã sâu xa này rồi, có
thể an lập vô lượng trăm ngàn các loài hữu tình trong cõi Phật kia, làm cho họ
phát tâm quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, tu các Bồ tát hạnh, thị hiện,
khuyến khích, hướng dẫn, khen ngợi, vui mừng, làm cho họ đắc Bất thối chuyển
đối với quả vị Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ đề.
Xá lợi Tử bạch Phật:
- Bạch Thế Tôn! Hy hữu thay! Tất cả
các pháp quá khứ, hiện tại, và vị lai không có pháp nào mà đức Phật không chứng
biết, không có pháp nào mà không hiểu rõ. Đối với những hữu tình có tâm hành
khác nhau, đức Phật đều hoàn toàn chứng biết và hiểu rõ. Đối với ba đời chư
Phật, Bồ tát, Thanh văn và các cõi Phật Thế Tôn đều chứng biết và hiểu rõ.
Bạch Thế Tôn! Đại Bồ tát nào có thể
đối với Bát Nhã sâu xa chí tâm lắng nghe, thọ trì, đọc tụng, tinh tấn tu học,
tư duy đúng lý, biên chép, thuyết giảng, truyền bá rộng rãi thì đại Bồ tát này
vào thời tương lai đối với Kinh điển tương ưng Bát Nhã sâu xa, dõng mãnh tinh
tấn thường cầu không ngưng nghỉ, như vậy người đó đối với Kinh điển tương ưng Bát
nhã Ba la mật luôn luôn được chứng đắc phải không?
Phật dạy:
- Này Xá lợi Tử! Đúng vậy! Phật đối
với tất cả pháp đều hoàn toàn chứng biết và hiểu rõ. Đại Bồ tát này thường đối
với Kinh điển tương ưng Bát nhã Ba la mật dõng mãnh tinh tấn, vui thích mong
cầu không ngừng nghỉ nên chứng đắc bất kỳ lúc nào, không kể thời gian. Vì sao?
Xá lợi Tử! Vì khi đại Bồ tát thường đối với Kinh điển tương ưng Bát nhã Ba la
mật với tâm vui thích mong cầu không ngưng nghỉ thì được chư Phật và Bồ tát
thường hộ niệm.
Khi ấy, Xá Lợi Tử lại thưa Phật
rằng:
- Đại Bồ tát này vì chỉ đối Kinh
điển tương ưng Bát Nhã sâu thẳm đây dũng mãnh tinh siêng, mong cầu chẳng dứt,
tất cả thời được, không thời chẳng được, hay đối Kinh khác cũng năng thường
được?
Bấy giờ, Phật bảo:
- Xá Lợi Tử! Nếu đại Bồ tát thường
đối Kinh điển tương ưng Bát nhã Ba la mật dũng mãnh tin cầu chẳng đoái thân
mạng, tất cả thời chẳng được các Kinh điển như mong muốn, thì không có lẽ ấy.
Vì sao?
Xá Lợi Tử! Đại Bồ tát ấy vì cầu Vô
Thượng Chánh Đẳng Bồ đề, chỉ hiện khuyên dẫn khen gắng vui mừng các loại hữu
tình khiến đối Kinh điển tương ưng Bát nhã Ba la mật và Kinh điển khác, thọ trì
đọc tụng, suy nghĩ tu học. Do căn lành đây tùy sanh chỗ nào thường được Kinh
tương ưng “tánh Không” Bát Nhã sâu thẳm và Kinh điển khác thọ trì đọc tụng.
Lược giải:
1. Trọng tâm của phẩm này là nói về trì tụng và kết
quả của sự trì tụng,
nên có tên là “Tổng Trì”.
Tổng trì còn
có nghĩa: Tổng tất cả pháp, trì tất cả nghĩa. Tổng trì tất cả pháp nghĩa, chẳng
thiếu sót một pháp một nghĩa nào. Lại cũng có nghĩa là nắm giữ trọn vẹn tất cả,
hàm ý có thể nắm giữ được vô lượng pháp Phật không để mất đi.
Kinh Phật
Mẫu Bát Nhã do Thí Hộ dịch, cũng đồng với phẩm này nói: “Nếu Bồ tát
thoáng được nghe pháp môn Bát nhã Ba la mật này, chiêm lễ, tin nhận, Ta(Phật)
nói Bồ tát này từ lâu đã an trú trong pháp Đại thừa, thành thục thiện căn,
huống là đối với pháp này lại có thể đọc tụng, suy nghĩ, vì người diễn nói, như
lý tu hành; nhất định sớm có thể thành
tựu quả Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác”. (Phẩm 10: Khen Người Thụ Trì, Phật Mẫu Bát Nhã)
Kinh Tiểu
Bản Bát Nhã, do Huyền Trang dịch, nói: “Nếu các thiện nam, thiện nữ nào
nghe Bát Nhã thâm sâu tin hiểu sâu xa, thọ trì, đọc tụng, tư duy đúng lý, biên
chép, thuyết giảng, truyền bá rộng rãi, như sự chỉ dạy mà tu hành, nên biết
người này như các đại Bồ tát ở địa vị
Bất thối không khác. Vì sao? Vì nghĩa lý của Bát Nhã này sâu xa, khó tin
khó hiểu. Nếu đời trước tu hành Bát nhã Ba la mật chẳng lâu, không ở trước Phật
thỉnh hỏi và lãnh thọ, chẳng ở chỗ Phật gieo nhiều căn lành thì làm sao vừa
được nghe Bát Nhã sâu xa có thể tin hiểu ngay được”. (Q.545, TBBN)
Chúng ta đã
từng nghe câu này hàng chục lần rồi trong suốt từ đầu đến cuối đại phẩm. Nên
Kinh cũng thường nhắc nhở: “Nếu thường kính lễ Bát Nhã sâu xa tức là kính lễ Nhất
thiết trí trí. Vì sao? Vì chư Phật đã chứng Nhất thiết trí trí đều từ Bát nhã
Ba la mật mà sanh ra. Bát Nhã sâu xa lại do Nhất thiết trí trí của chư Phật mà
có được”. (Q.545, TBBN)
“Bát nhã Ba la mật này rất là thậm
thâm. Bát nhã Ba la mật này là trân bảo vĩ đại. Bát nhã Ba la mật này là khối
thanh tịnh, như hư không bao la vô cùng thanh tịnh vậy”.
Vì vậy, nên
Phật bảo Xá lợi Phất:
“Này Xá lợi Tử! Các thiện nam thiện
nữ trụ Bồ tát thừa nếu có thể biên chép Bát Nhã sâu xa, trang nghiêm nhiều
loại, thọ trì, đọc tụng, cúng dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen, người ấy
thường được Phật nhãn Như Lai quán chiếu, nhận biết và hộ niệm. Nhờ nhân duyên
này chắc chắn sẽ đạt được đại tài, đại lợi, đại quả, đại phước báo cho đến sẽ
được bậc Bất thối chuyển, thường không xa lìa chư Phật và Bồ tát, thường nghe
Chánh pháp và chẳng rơi vào cõi ác, được sanh vào chốn trời, người hưởng vui
tuyệt diệu. Vì sao? Xá lợi Tử! Vì Bát Nhã sâu xa làm cho các hữu tình như thật
thông suốt các pháp nghĩa thù thắng, đời này và đời sau phát khởi những việc
lợi ích an vui”. (Q.545, TBBN)
Đó là ý
nghĩa tổng trì của phẩm này!
2. Phần kế tiếp thuộc quyển 546, TBBN,
Phật tiên đoán sự bành trướng Phật đạo trên thế giới:
Phật bảo Xá Lợi Phất: “Xá lợi Tử!
Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa, sau khi Ta nhập Niết bàn đến phương Đông Nam, phương Tây Nam, phương Tây
Bắc, phương Bắc, phương Tây Bắc,
rồi từ phương Tây Bắc chuyển đến phương
Bắc, dần dần được hưng thịnh. Vì các phương ấy có nhiều thiện nam thiện nữ
trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết
lòng tin, muốn biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, cúng
dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen.
Kinh điển như vậy, sau khi Ta nhập
Niết bàn, lại từ phương Bắc đến phương
Đông Bắc dần dần được hưng thịnh. Vì phương ấy có nhiều thiện nam thiện nữ
trụ Bồ tát thừa có thể đối với Kinh điển tương ưng với Bát Nhã sâu xa này hết
lòng tin, muốn biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy giảng nói, cúng
dường, cung kính, tôn trọng, ngợi khen v.v…”
Đó là nội dung của phẩm “Tổng Trì”: Tiếp tục ngợi khen
Bát nhã Ba la mật và nói lên công đức thọ trì của người hành trì Bát Nhã, đồng
thời tiên đoán sự bành trướng Kinh điển tương ưng Bát nhã Ba la mật để khuyến
khích những người con Phật tiếp tục duy trì hạt giống Bồ đề không để hoại diệt.
---o0o---